284 Anh Hùng Hào Kiệt Của Việt Nam

LANG XÁNG



Lang Xáng tên thật là Lý Diễm, người làng Bồng Lai (khu vực Hồ Tây, Hà Nội). Ông nguyên là dũng tướng của Sư cụ Xướng tu ở chùa Đạm Nội, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Yên là thủ lĩnh nghĩa quân đánh Pháp ở huyện Bình Xuyên.

Khi quân Pháp tập trung quân đàn áp được các cuộc khởi nghĩa ở Vĩnh Yên, Phú Thọ, nghĩa quân của cụ Xướng tan rã. Sư cụ Xướng trở về chùa đau buồn vì cảnh nước mất nhà tan, nhịn ăn mà hóa. Tướng của sư cụ là Lang Xáng (tức Lý Diễm) đến làm thày tự ở chùa Đạm Nội để hương khói, chăm lo phần mộ cho vị thủ lĩnh nghĩa quân.

Tuy nương nhờ cửa Phật, nhưng Lang Xáng vẫn bí mật liên lạc với nghĩa quân của Sư cụ Xướng đang tản mát ở các nơi, động viên anh em giữ vững ý chí chờ thời cơ đánh Pháp. Đối với anh em túng thiếu ông còn chu cấp gạo tiền. Lang Xáng cũng biến chùa Đạm Nội thành nơi trú chân an toàn cho các tướng lĩnh, nghĩa quân của sư cụ Xướng đang bị giặc Pháp truy nã.

Sau khi biết Hội Thượng chí được thành lập, Lang Xáng đưa hơn 20 nghĩa quân cũ của mình về chùa Ngọc Long Động gia nhập nghĩa quân. Vương Quốc Chính giao cho Lang Xáng và anh em cùng đi lo việc huấn luyện quân sự, sử dụng vũ khí cho tân binh, sau đó giao cho mỗi người chỉ huy một toán quân.

Khi phiên chế năm cánh quân: Trung quân, Tiền quân, Hậu quân, Tả quân, Hữu quân thì Lang Xáng được cử làm Tả quân Hộ lý, làm phó tướng cho Tả quân Nguyễn Đăng Quế.

Trong khi Vương Quốc Chính và bộ Tham mưu khẩn trương chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa thì chỉ huy Trung quân Trương Công Bỉnh và một số nghĩa quân bị bắt ở Hà Nội hồi tháng 10/1898.

Các tướng lĩnh lo kế hoạch bị bại lộ, nên tại Hội nghị các chỉ huy các cánh quân họp ngày 1 tháng 12 năm 1898 tại nhà Tiền quân Nguyễn Hanh ở làng Cổ Nhuế, đã quyết định khởi nghĩa vào 10 giờ đêm ngày 5 tháng 12 năm 1898, hiệu lệnh là nhà máy đèn bị phá, điện tắt. Lang Xáng được giao nhiệm vụ cùng Đề đốc Hoành, Chánh Đề đốc Đỗ Đức Kiên đưa quân về tập kết ở Cầu Giấy chờ lệnh. Song bọn cầm đầu quân sự Pháp là trung tướng Bichot đã biết trước kế hoạch đánh Hà Nội của nghĩa quân một tiếng đồng hồ, nên đã lệnh cho quân Pháp ở Hà Nội đối phó.

Cuộc khởi nghĩa thất bại, quân Pháp truy kích lùng sục khắp nơi để bắt nghĩa quân. Lang Xáng trốn tránh được ít ngày thì bị chúng bắt và giết hại.

Lang Xáng xứng danh là một dũng tướng trong cuộc khởi nghĩa của sư cụ Xướng và trong cuộc khởi nghĩa Vương Quốc Chính.


Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.