Vũ Giác hiệu Tùng Trai, sinh năm Mậu Tuất (1838) quê ở thôn Ngọc Quan, tên nôm là làng Sen, nay thuộc xã Lâm Theo, huyện Lang Tài, tỉnh Bắc Ninh.

Vũ Giác là người thông minh, học rộng, nghe nhiều. Ông đỗ Cử nhân khoa thi Ất Sửu (1865) năm 27 tuổi. Năm sau khoa Bính Dần (1866), ông đỗ Phó bảng. Ông được cử giữ chức Bố chánh Thái Nguyên. Ông là người có uy đức, giàu lòng nhân hậu, yêu nước, thương dân. Trong cương vị làm quan đầu tỉnh, ông được triều đình tin dùng, quân dân trong hạt Thái Nguyên kính trọng. Vì vậy khi ông còn sống, nhân dân làng Quan Đào, huyện Yên Lãng đã xin húy hiệu của ông để thờ làm Thành hoàng làng.

Trước tình thế triều đình nhân nhượng với giặc Pháp, Vũ Giác từ quan về quê mở trường dạy học. Lúc này một số quan lại thân Pháp nhiều lần đến vận động ông và các con ông ra làm việc cho Pháp và Nam triều, nhưng ông kiên quyết từ chối. Ông mở trường dạy học, và liên hệ mật thiết với các thủ lĩnh các cuộc khởi nghĩa, các sĩ phu yêu nước ở các tỉnh Bắc Kỳ, Trung Kỳ. Đối với cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Thiện Thuật ở Đông Triều, Chí Linh, ông hết lòng giúp đỡ bằng việc động viên con cháu, môn sinh, người làng tham gia nghĩa quân. Ông cũng đứng ra quyên góp tiền bạc, lương thực, áo quần gửi về Đông Triều cho nghĩa quân. Nhà ở và trường học của ông cũng là đầu mối liên lạc của quan lại trong triều ủng hộ cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Thiện Thuật. Nhà ông cũng là nơi trú chân của gia đình Nguyễn Thiện Thuật bị chính quyền Nam triều khủng bố.

Ngay sau khi nhận lệnh trở về căn cứ Bãi Sậy, Nguyễn Thiện Thuật cùng với Cử nhân Ngô Quang Huy, Cử nhân Nguyễn Hữu Đức họp bàn và cho người mời Phó bảng Vũ Giác tới cùng xây dựng kế hoạch kháng chiến chống Pháp.

Nguyễn Thiện Thuật rất quan tâm đến đồn điền của Vũ Giác ở Bình Xuyên và đề nghị mở rộng diện tích, lập các ấp ở chung quanh để khi xảy ra chiến tranh thì biến thành các đồn tiền tiêu, chú ý đến đồn lũy phòng thủ. Nếu căn cứ Bãi Sậy bị uy hiếp thì nghĩa quân dồn lên đó dựa vào thế hiểm trở của miền núi để kháng chiến. Nguyễn Thiện Thuật cũng đề nghị ông Phó bảng tiếp tục giữ bí mật việc mình đứng ra lập đồn điền mà giao cho người tin cẩn đảm nhiệm như trước đây để mật thám Pháp không nhòm ngó.

Trong thời gian căn cứ Bãi Sậy tồn tại suốt từ năm 1885 đến năm 1888, đồn điền ở Bình Xuyên đã cung cấp nhiều lương thực, tiền bạc cho nghĩa quân. Đây cũng là nơi trú chân của các thủ lĩnh nghĩa quân bị giặc Pháp truy nã, hoặc bị thương, bị bệnh đến điều trị.

Hoài bão lớn lao của ông chưa được thực hiện, thì năm 1888 ông bị bạo bệnh qua đời khi mới 50 tuổi. Song đồn điền của ông vẫn được các thủ hạ duy trì, tiếp tục làm nhiệm vụ hậu cần cho căn cứ Bãi Sậy.