Tán Dật tên thật là Lê Đình Dật, là một trong số thủ lĩnh quân sự ở thành Sơn Tây. Khi thành Sơn Tây thất thủ, Tán Dật cùng với Bố chính Nguyễn Văn Giáp, Lãnh Mai (Nguyễn Bá Như) rút về Lâm Thao xây dựng căn cứ kháng chiến ở vùng Thanh Mai, Thạch Sơn. Tán Dật đã đem quân từ Thanh Mai đi đánh phá các đồn binh Pháp ở Lâm Thao.

   Tháng 7/1885, vua Hàm Nghi xuất bôn ra sơn phòng Quảng Trị, hạ chiếu Cần vương đã sai sứ giả tới Tiên Động phong cho Nguyễn Quang Bích là Lễ bộ Thượng thư sung Hiệp thống Bắc Kỳ quân vụ đại thần chủ trương phong trào Cần vương ở Bắc Kỳ. Khi ấy thủ lĩnh các cuộc khởi nghĩa ở các nơi về hội kiến, trong đó có Tán Dật.

   Ngày 22/10/1885, quân Pháp chia làm ba đường tấn công căn cứ Thanh Mai. Sau ba ngày kịch chiến với giặc, nghĩa quân rút khỏi Thanh Mai. Nguyễn Văn Giáp sang Tiên Động hợp sức với Nguyễn Quang Bích; Tán Dật ngược sông Hồng xây dựng căn cứ mới ở Lang Sơn – Phú Đình thuộc Hạ Hòa.

   Tán Dật đã chủ động liên hệ hợp tác với các thủ lĩnh các cuộc khởi nghĩa khác ở Hạ Hòa như Đề Thân ở Ấm Thượng, Đề Ngàn, Đề Mạc, Lãnh Hặc ở Mai Tùng; Lãnh Khanh ở Xuân Áng, Lãnh Tháp ở Bảo Toàn…

   Từ cuối năm 1885 đến năm 1890, nghĩa quân Tán Dật đã cùng các lực lượng nghĩa quân khác ở Vĩnh Phúc, Phú Thọ ngày nay liên tục tiến đánh quân Pháp và chống càn thắng lợi.

   Sang năm 1892, Tán Dật nhiều lần đem quân đánh vào cứ điểm Ngòi Lao của quân Pháp do tên đại úy Bécna Môngty chỉ huy.

   Sau khi Đốc Ngữ hy sinh, nhiều thủ lĩnh nghĩa quân bị sa vào tay giặc Pháp như Lãnh Mai bị tay chân làm phản, bắt nộp cho Pháp, chúng xử chém ông ở Sơn Tây. Lãnh Hặc (Hồ Văn Hặc – Mai Tùng) bị giặc Pháp bắt được giết ngay ở đình làng. Giết xong, chúng cắt đầu ông treo ở cửa đình để uy hiếp nhân dân. Lãnh Đa bị quân Pháp bắn chết khi ông vượt sông Hồng. Tán Dật bị bức đến cùng, ngày 25/3/1893, Tán Dật phải ra hàng ở đồn Ngòi Lao để cứu các con và những thân nhân bị bắt. Khi các con được trả tự do, ông nói: “Ta hàng vì triều đình đã hàng, chứ nhất định ta không chịu nhìn mặt thằng Tây” . Nói rồi ông uống thuốc độc tự tử.