284 Anh Hùng Hào Kiệt Của Việt Nam

SƯ NĂM THƯỢNG



   Sư Năm Thượng chưa rõ tên thực, quê quán, chỉ biết ông tu ở chùa làng Lộ Vi (tức Lộ Xá, nay thuộc xã Thăng Long. huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình). Từ năm 1882, khi giặc Pháp đánh Hà Nội lần thứ hai rồi mở rộng chiến tranh xâm lược ra các tỉnh Nam Định. Hưng Yên, Hà Nam. Ninh Bình thì nhà sư đã tới các chùa Nam Định và Hưng Yên (Khi đó chưa thành lập tỉnh Thái Bình) vận động tăng ni, phật tử chống Pháp.

   Sư Năm Thượng hiểu rõ nghĩa quân muốn đánh thắng giặc thì ngoài vũ khí phải có lương thực. Vì vậy từ vụ mùa năm 1882, nhà sư đã vận động phật tử khai hoang mở rộng diện tích canh tác vốn có của chùa. Làng Lộ Vi nhỏ, nên số người giúp nhà chùa mở rộng diện tích không nhiều. Sư Năm Thượng đem vốn liếng của mình thuê người làm. Vì vậy mỗi năm diện tích cấy lúa một tăng, thóc thu được nhiều hơn những năm trước. Đến vụ gặt nhà sư chỉ dành một ít thóc giúp những người cơ nhỡ, còn đóng vào các bịch, lẫm.

   Năm 1885, vua Hàm Nghi xuất bôn ra Quảng Trị ban chiếu Cần vương. Ông cùng sư chùa Thuyền Quan (huyện Thuỵ Anh), sư Neo ở huyện Thanh Miện (Hải Dương) chiêu mộ nghĩa quân theo Tạ Hiện đánh Pháp. Nhà sư đã đem ba chồng bịch thóc, trên 1000 phương thóc bí mật ủng hộ nghĩa quân. Nhưng nhà sư nguỵ trang những cót thóc trong chùa vẫn nguyên vẹn. (Phương là một cái thùng to hình vuông, đổ thóc vào gạt mặt, phương to 12 kg, phương nhỏ 10kg).

   Năm 1889, nghĩa quân Thái Bình tiến đánh phủ Bo (nay là thị xã Thái Bình), sư Năm Thượng tiếp tục ủng hộ lương thực và chỉ huy một cánh quân tấn công phủ Bo.

   Sau trận đánh, sư Năm Thượng bỏ chùa đi theo nghĩa quân. Dân làng ra chùa kiểm soát thấy ba cót thóc vẫn đầy không vơi. Vào một ngày nắng, dân đổ thóc ra phơi thì chỉ có lớp thóc bên trên, bên dưới toàn là trấu. Dân không oán trách gì sư, vì sư đem thóc đó cho nghĩa quân đánh Tây.

   Nay nở Thái Bình còn lưu truyền bài:

VÈ SƯ NĂM THƯỢNG MANG THÓC ỦNG HỘ NGHĨA QUÂN CHỐNG PHÁP

Kể từ Ất Dậu mới rồi (1885)
Nhà sư Năm Thượng là người đảm đang
Xin tu chùa của hai làng
Rèm và Lộ Xá bên đường cái quan
Ruộng chùa chăm bón giỏi giang
Ba chồng cót thóc một ngàn phương to
Cụ đem ngầm giúp Phủ Bo
Bỏ chùa rồi cụ đi xa không về
Dân lên kiểm soát mọi bề
Ba cây thóc đẫy, chẳng hề có vơi.
Nhân khi nắng ráo đẹp trời,
Dân làng đem thóc ra phơi kịp liền
Vừa vào xúc hết lượt trên,
Ở dưới toàn trấu vít liền ba cây
Thế là thóc đã lên mây.
Thóc đem ăn để đánh Tây mất rồi.
Biết vậy dân chúng đều thôi,
Lạy Phật, lạy giời phù hộ nghĩa quân.


Bạn có thể dùng phím mũi tên để lùi/sang chương. Các phím WASD cũng có chức năng tương tự như các phím mũi tên.